Saman Nezlesi Nedir?

Saman nezlesi tanımı yanlış bir isimlendirmedir. Bu olaya saman neden olmaz. Hastalık; akan, kaşınan burun ve göz, hapşırma, boğaz kaşıntısı ile birlikte burun ve boğazda çok miktarda akıntıdan oluşmaktadır. Havayla solunan parçacıklara karşı gelişen alerji bu hastalığa neden olmaktadır.

Yaz gribi ise bilinen gripten farklıdır (Virüs enfeksiyonları) Gribin aksine saman nezlesi gibi havadaki parçacıklara karşı gelişen bir alerjidir. Saman nezlesi ve yaz gribi tıp dilinde alerjik rinit olarak bilinen durum için kullanılan yaygın isimlerdir (Rinit, burnun iltihabıdır).

Her yıl 14 milyondan fazla Amerikalı alerjik rinite yakalanmaktadır. Bazıları çok hafif atlatırken bazıları için çok ağır geçmekte, işlerini engellemekte ve yaşam kalitesini bozmaktadır.

Alerjinin nedeni nedir?
Bir bitkiye veya hayvana ait bir parçacık vücuda girerse (gözü kaplayan zardan, burun veya boğazdan) bu istilayı önlemek amacıyla immün bir yanıt gelişir. Normal şartlar altında bu yararlı, doğal bir korumadır. Bununla birlikte bazı kişiler birtakım maddelere karşı aşırı reaksiyon göstermektedir. Bu gibi aşırı duyarlı kişilere alerjik denilmektedir. Bu ailevi olarak görülme eğilimi gösterir. Allerjenler vücudu antikor yapmak üzere uyarırlar. Bunlar daha sonra allerjenlerle birleşip vücudu bu istenmeyen etkilere yol açan bazı kimyasal maddeleri salgılamasına neden olur. Histamin bunlar içinde en iyi bilinen kimyasal maddedir. Bu madde bunun zarlarının şişmesine, kaşıntıya, tahrişe ve aşırı miktarda sümük oluşmasına neden olur.

Hangi allerjenler rinit yapar?
Havada taşınabilecek kadar küçük ve hafif olan hayvan ve bitki proteinleri gözümüz, burnumuz ve boğazımızdaki zarlar üzerinde birikirler. Polenler, akar sporları, hayvan tüyleri ve ev tozu bu parçacıkların en sık rastlananlarındandır.

Hangi polenler problem yaratır?
İlkbaharın erken dönemlerinde saman nezlesine sıklıkla polenler veya çevrede yaygın olarak bulunan ağaçlar neden olmaktadır. İlkbaharın geç dönemlerinde ise polenler çayırlardan kaynaklanmaktadır. Renkli süs bitkileri nadir olarak alerjiye neden olmaktadır. Çünkü, onların polenleri havayla taşınamayacak kadar ağırdır. Bu bitkilerin polenleri bir yerden diğerine böcekler tarafından taşınmaktadır (arılar, kelebekler). Ağustos'un sonunda palen vermeye başlar, bu eylül ayı boyunca devam eder. Kimi zaman ekim ayına kadar veya ilk soğuklara kadar polen verdiği olur. Diğer daha az önemli ağaçlar da bu dönemde polen verir.

Mold nedir?
Moldlar ekmeği küflendiren, meyvaların bozulmasına neden olan küflerdir. Aynı zamanda kuru yapraklarda, çayırlarda, samanda, tohumlarda ve diğer bitki ve toprakta da bulunurlar. Soğuğa dirençli oldukları için alerji sezonu uzundur ve karın toprağı kapattığı dönemler dışında tüm bir yıl sropları havada bulunur. Ev içinde moldlar ev bitkilerinde ve onların saksı toprağında yaşar. Bodrum katları ve çamaşır odaları gibi nemli yerlerin yanı sıra, peynirde ve mayalanmış içkilerde de bulunurlar.

Tüm yıl boyunca saman nezlesi nasıl değişir?
Allerjenler; hayvan artıkları (kediler, köpekler, atlar, yün) kozmetik malzemeler, moldlar, yiyecekler ve ev tozları da dahil olmak üzere bütün yıl boyunca bulunurlar. Ev tozu mobilyalardan dökülen selülozdan, molddan, ev hayvanlarından dökülen atıkları ve böcek parçalarından oluşan karmaşık bir yapıdır. Alerji kışın sıcak hava sistemlerinin açılmasıyla ev tozunun etkisi altında artmaktadır.

Alerji zararlı olabilir mi?
Alerji kişilerin soğuk algınlığına, sinüs enfeksiyonu ve kulak enfeksiyonlarına olan hassasiyetleri artmıştır. Bu hastalıklar onları alerjisi olmayan insanlardan daha fazla rahatsız edebilir hatta bazen çok ağır olarak bu kişilerde astım gelişebilir.

Siz ne yapabilirsiniz?
İdeal olarak alerjilerimizin oluştuğu yerden uzakta yaşamayı seçebilirsiniz. Örneğin sadece deniz havası teneffüs edebileceğiniz bir yerde veya hiçbir şeyin yaşamayacağı kadar kuru bir iklimde yaşamanıza devam edebilirsiniz. Ne yazık ki bu ideal uygulama nadir olarak gerçekleştirilebilmektedir. Ancak aşağıda sıralanan bazı önerileri denemeniz uygundur.

- Çimleri keserken veya ev temizliği yaparken polen maskesi takın (Birçok eczaneden temin edilebilir).
- Isıtma ve havalandırma sistemlerindeki filtreleri aylık olarak değiştirin ya da bir hava temizleme aygıtı kullanmaya başlayın.
- Polenlerin çok yoğun olduğu dönemlerde kapıları ve pencereleri kapalı tutun.
- Evde bulunan bitki ve hayvanlardan uzaklaşın.
- Tüy yastıkları, yün battaniye ve yün örtüleri pamuk veya sentetik maddeden yapılmış olanlarla değiştirin.
- Şilteleri plastik kılıf içine koyun.
- Gerekli olduğunda yeterince antihistaminik ve dekonjestan kullanın.
- Yatağınızın baş tarafı yukarı kaldırılmış bir şekilde uyuyun. Bunun için yatağınızın baş tarafındaki ayaklarını altına birer tuğla koyabilirsiniz.
- Genel sağlık kurallarına uyun.

* Her gün egzersiz yapın.
* Sigarayı bırakın ve diğer hava kirliliğine neden olan şeylerden uzak durun.
* Dengeli beslenen, karbonhidratları en aza indirin.
* Dietinizi vitaminlerle özellikle de C vitaminiyle destekleyin.
- Doktorunuzun tavsiyelerine uyun. Kış aylarında iyi bir nemlendirici kullanın çünkü kuru ev içi havası birçok allerjik kişinin kötüleşmesine neden olmaktadır. Ancak nemlendirici içinde akar üreme şansına da dikkat edin.