Sinüzit sinüsler

Yardım edin sinüslerim beni öldürüyor! Bunu daha önce hiç söylediniz mi? Daha önce hiç böyle hissettiniz mi? Eğer cevabınız hayır ise, siz çok şanslısınız demektir. Çünkü her yıl milyarlarca lira sinüs problemleri için harcanmaktadır. (Burunda dolgunluk, baş ağrısı ve burun akıntısı).

Herkesin sinüsü var mıdır?
Evet, yeni doğmuş bir bebeğin bile çok küçük olsa dahi sinüsleri vardır. Başlangıçta bezelye büyüklüğünde olan bu boşluklar burnun içinden yüz ve kafatası kemiklerinin içine doğru genişleyen boşluklardır. Çocukluk ve genç erişkinlik çağında büyümeye ve genişlemeye devam eder. Hava cepleridirler. Burnun iç yüzünü kaplayan zarın aynısı tarafından kaplanmaktadırlar ve bir kurşun kalem başı büyüklüğünde açıklıklarla burun boşluğuna bağlanırlar.

Sinüsler ne işe yarar?
Sinüsler normal olarak (mukus) salgı oluşturan burun sisteminin bir parçasıdır. Normal olarak burun ve sinüsler günde yaklaşık olarak yarım litre mukus salgılarlar. Üretilen mukus, burun örtüsü (mukoza) üzerinde hareket ederek toz parçacıklarını, bakterileri ve diğer havayla taşınan partikülleri süpürür ve yıkarlar. Daha sonra bu mukus geriye boğaza süzülür ve yutulur. İçindeki parçacıklar ve bakteriler mide asidi tarafından parçalanır. Birçok insan bunun farkında değildir. Çünkü normal bir vücut fonksiyonudur.

Sinüzit nedir?
"-it" eki tıpta enfeksiyon veya enflamasyona ifade eder. Bu nedenle sinüzit, sinüslerin enfeksiyonu veya enflamasyonudur. Tipik bir akut sinüzit vakası soğuk algınlığı veya alerjik bir atak sonucunda burun örtüsünün şişmesi sonucunda fazla miktarda mukus salgılanması ile ortaya çıkar. Zarlar o kadar çok şişebilir ki, sinüslerin küçük açıklıkları kapanır. Hava ve mukus burun ile sinüsler arasında rahat hareket edemezse mukus sinüsler içinde birikir ve basıncın artmasına neden olur. Bu, hangi sinüsün etkilediğine bağlı olarak yüzde veya alında üzerine basmakla oluşan, gözler arasında veya gerisinde, yanaklarda ve üst dişlerde ağrıya neden olur.

Çıkışı kapalı ve mukus dolu bir sinüs, bakterilerin üremesi için çok uygun bir ortamdır. Soğuk algınlığı normalden fazla sürerse ve sümüğün rengi yeşil-sarıya döner veya kötü koku veya kötü koku veya tad oluşursa muhtemelen bakteriyel enfeksiyon gelişmiştir. Akut sinüzit olgularında yüzdeki ve alındaki ağrı çok kötü olabilir. Sinüs çıkışının uzun süre kapandığı durumlarda kronik sinüzit gelişir. Başağrısı az görülür ancak akıntı ve kötü koku devam eder. Enflamasyonun çok aşırı olması sonucunda polip adı verilen oluşumlar gelişir. Bazı sinüzit olguları üst dişteki enfeksiyonun sinüse geçmesi sonucunda oluşur.

Sinüzit tehlikeli midir?
Sinüzit olgularının büyük çoğunluğu tıbbi tedaviye cevap verir ve tehlikeli değildir. Bununla birlikte sinüs içindeki bir enfeksiyon hem göz ehem de beyine çok yakındır. Enfeksiyonun göze veya beyine yayılması çok nadirdir. Bununla birlikte enfeksiyonlu sinüslerden akan mukus akciğerler için sağlıklı değildir. Sinüzit; bronşit, kronik öksürük veya astımı ya azdırır ya da bunların ortaya çıkmasına neden olur.

Sinüs baş ağrısı nedir?
Soğuk algınlığı sırasında, burun örtüsü şiştiği ve burun aktığı zamanda veya burun sümükle dolu olduğunda yüzde, yanaklarda, alında ya da göz çevresinde ortaya çıkan baş ağrısı muhtemelen sinüzit ağrısıdır. Sinüs enfeksiyonu buna neden olur. Bir başka tür sinüs baş ağrısı ise uçakinmek üzere alçaldığı zaman ortaya çıkar. Bu özellikle soğuk algınlığınız veya aktif alerjiniz varsa belirgin olur. (Buna, "Vakum Baş Ağrısı" denilir)

Maalesef, sinüs baş ağrısıyla karıştırılabilecek birçok başka neden vardır. Örnek olarak migren ve diğer damar kaynaklı baş ağrıları veya gerginlik baş ağrısı hem alında ve göz çevresinde ağrı oluşturmsaı hem de burun akıntısına da neden olabilmesinden dolayı sinüzit ile karıştırılabilirler. Ancak bu tip baş ağrıları doktor müdahalesi olmadan kısa sürede gelip geçer. Doktor müdahalesi olmadan uzun süren ve ancak antibiyotik tedavisiyle düzelebilen sinüzitten farklıdırlar. Bununla birlikte arada sırada gelen, bulantı ve kusmaya neden olan baş ağrısı daha ziyade migren baş ağrısıdır. Ağır, sık ve uzun baş ağrılarının tanısı için mutlaka doktora başvurulmalıdır.

Kimler sinüs problemiyle karşılaşır?
Gerçekte herkes sinüs enfeksiyonu geçirebilir ancak bazı gruplar daha hassastırlar.
Alerjisi olanlar: Bir alerji atağı soluk algınlığı gibi mukozanın şişmesine, sinüs kanalarının kapanmasına, mukus akımının engellenmesine ve bakteri enfeksiyonuna neden olur.

İyi nefes almayı ve mukus akışını engelleyecek yapısal burun bozuklukları olanlar: Örnek olarak; kırık bir burun veya septum deviasyonu, (Septum: burun delikleri arasında burnu sağ ve sol olmak üzere ikiye bölen kıkırdak bir yapıdır. Bunun bir tarafa doğru eğilmesine deviasyon denilir).

Sık sık enfeksiyona maruz kalanlar: Okul öğretmenleri ve sağlık personeli hassastır.

Sigara içenler: Tütün dumanı, nikotin doğal direnç mekanizmasını bozarlar.

Doktor sinüslerim için ne yapacaktır?
Doktorunuz size soluk alıp vermeniz, burun akıntınızın rengi ve kokusu, hangi olayların (günün hangi saatinde veya hangi mevsiminde) bu bulgulara neden olduğu ile ilgili sorular soracaktır. Baş ağrınızı tarif etmeye hazır olun: Ne zaman ve hangi sıklıkla olduğu, ne kadar sürdüğü, bulantı, kusma, görme bozukluğu veya burun tıkanıklığı ile ilişkili olup olmadığı. Kulak-Burun-Boğaz uzmanı özellikle mukozanın görüşüne ve salgının niteliğe dikkat ederek kulağınızı, burnunuzu, ağzınızı, dişlerinizi ve boğazınızı muayene edecektir.

Burnunuzdaki, nefes almanızı zorlaştıran yapısal bozuklukları ve sinüsler üzerindeki hassasiyeti inceleyecektir. Bazı durumlarda sinüslerinizin röntgen filmi gerekli olabilir. Tedavi doktorunuzun koyduğu teşhis ile bağlantılı olacaktır. Enfeksiyonlar için antibiyotik tedavisi veya cerrahi müdahale bazen de her ikisi birden gerekebilir. Akut sinüzit çoğunlukla antibiyotik tedavisine yanıt verirken kronik sinüzit için genellikle cerrahi müdahale gerekmektedir. Son yıllarda uygulanan Fonksiyonel endoskopik sinüs cerrahisi (FESS) bu hastalıkların çözümünde uygulanan basit bir tekniktir. Sonuçlar oldukça başarılıdır.

Eğer bulgular alerji, migren veya sinüzite benzeyen bir başka nedenden dolayı ise doktorunuz alternatif bir tedavi planı uygulayacaktır.